ژنتیک و مصرف مکمل ها، دکتر فرهود
ژنتیک و مصرف مکمل ها
پدر علم ژنتیک ایران
مشاوره به بیش از ۷۶ هزار زوج از سراسر ایران
دکتر فرهود میگوید آنها که همیشه پا جای پای دیگران میگذارند، هرگز جای پایی از خود نخواهند گذاشت. پروفسور فرهود پدر علم ژنتیک ایران است، او دکترای علوم طبیعی در زمینه ژنتیک و PhD انسانشناسی را از دانشگاه ماینس آلمان اخذ کرده و درجه پروفسوری در ژنتیک پزشکی را از دانشگاه مونیخ دریافت کرده است. ایشان بنیانگذار، استاد و مدیر گروه ژنتیک انسانی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران (۱۳۵۲-۱۳۸۲) بوده است. دکتر فرهود غیر از زمینه تخصصی در زمینه اخلاق نیز فعالیتهای متفاوتی داشته و عضو کمیته «اخلاق در ژنتیک پزشکی» سازمان جهانی بهداشت است. ایشان همچنین نگارش آثاری در زمینه فرهنگ، ادبیات و تاریخ ایران را نیز در دست داشته است. دکتر مدت ۳۵ سال است که به طبابت مشغول است و در همین مدت به حدود ۷۶۰۰۰ زوج از سراسر دنیا خدمات ارائه کرده است
*********************
سرگذشت پروفسور داریوش فرهود
از دکتر درباره خودشان سؤال میکنیم و
ایشان در پاسخ میگوید: ۴ فروردین ۱۳۱۷ در تهران به دنیا
آمدم. تحصیلات متوسطه را در مدارس
رهنما، دارالفنون و البرز گذراندم و در رشته طبیعی دیپلم گرفتم. در ۱۹ سالگی برای تحصیل به آلمان
رفتم و در آنجا همزمان در سه دانشکده مشغول به تحصیل شدم. هم دانشجوی پزشکی بودم، هم
دانشجوی ژنتیک انسانی و انسانشناسی و همچنین در رشته روانشناسی مشغول به تحصیل
شدم. بهطورکلی رشتههای پزشکی، انسانشناسی و روانشناسی مثلثی جامع را برای شناخت
انسان تشکیل میدهند و به جزء من سه نفر آلمانی به این صورت بهطور همزمان در این رشتهها
تحصیل میکردند.
********************
نقش انسانشناسی در طبابت
او علاوه بر ژنتیک در رشته انسانشناسی نیز دارای مدرک دکتری است. ایشان این رشته
را پدر تمام علوم میداند که ژنتیک انسانی نیز قسمتی از آن است. وی میگوید: پدرم استاد
ادبیات و مدرس دانشگاه بود و من نزد ایشان با بسیاری از مفاهیم ارزشمند انسانی آشنا
شدم. تا مدتها در دنیا چیزی به نام ژنتیک انسانی وجود نداشت و فقط انسانشناسی بود، بخشی از دید
عمیقی که من نسبت به زندگی پیدا کردم به علت تحصیل در این رشته بود که البته قبل از
آن نقشی که پدرم در زندگی من داشت نیز بسیار تأثیرگذار بود. نقش انسانشناسی در
طبابت بسیار زیاد است. چطور میشود برای کسی درمانی تجویز کرد ولی به رفاه اجتماعی
و سبک زندگی او توجه نکرد؟ بسیاری از بیماریها حاصل مدل تغذیهای و محل زندگی
افراد است که با توجه و شناخت دقیق این مدل در زندگی بیماران، میتوان بهترین راه
درمان را برای آنها تجویز کرد.
*********************
زمان برای مشاوره
ژنتیک
زمان برای مشاوره
ژنتیک بسیار اهمیت دارد. مراجعه بهموقع به پزشک برای انجام آزمایش و مراقبت باید مدنظر
قرار گیرد. این را دکتر فرهود میگوید و ادامه میدهد: در بعضی از موارد ما توصیه
میکنیم حتماً پیش از بارداری مشاوره ژنتیک انجام شود. اگر زوج یا بستگان نزدیک آنها
دارای نوعی بیماری ژنتیکی باشند، انجام این مشاوره ضروری است. اگر پدر و مادر، بهخصوص
مادر در سنین بالاتر از ۳۰ سالگی
بخواهند بچهدار شوند، احتمال به وجود آمدن مشکلات ژنتیکی بیشتر است. اگر در خانمی
سابقه چند سقط یا تولد فرزند مرده یا نازایی و ناباروری وجود داشته باشد، لازم است
پیش از بارداری مجدد، زوج از لحاظ ژنتیکی آزمایش شوند. وجود بعضی بیماریها مانند انواع
عقبماندگیهای ذهنی، معلولیت و ناشنوایی در پدر و مادر یا خانواده آنها باعث میشود
یک مشاوره ژنتیک توصیه شود. همچنین در بیماریهایی مانند بیماریهای قلبی و عروقی،
دیابت، انواع سرطان و بیماریهای روانی و پوستی، باید آزمایش ژنتیک انجام شود.
*************************
دو روی ازدواج
فامیلی
ازدواجهای
فامیلی یکی از علل بیماریهای ژنتیک شناخته میشود، دکتر فرهود درباره بایدها و نبایدهای
این نوع ازدواج میگوید: ازدواجهای فامیلی هم روی خوب دارد و هم روی بد. روی بد
آن است که اگر در یک فامیل بیماری خاصی بهصورت نهفته در بین اعضای مختلف فامیل وجود
داشته باشد، بعد از ازدواج فامیلی میتواند در فرزند آنها بروز کند. مثلاً
نوزادانی که پدر و مادر آنها مبتلابه تالاسمی خفیف هستند، کاملاً بیمار خواهد شد. میزان
شیوع بیماریهای ژنتیکی در یک ازدواج خویشاوندی تا ۲۵ درصد افزایش پیدا میکند ازدواجهای
فامیلی یکروی خوب هم دارد و آن شناخت خانوادهها از هم و نزدیکی مشخصههای فرهنگی
و اجتماعی است که میتواند در تداوم زندگی زناشویی جلوگیری کند و قطعاً بخش کمی از
طلاقهایی که امروزه اتفاق میافتد حاصل این نوع ازدواج است. منتها به شرطی که مطمئن
باشیم که زمینه بیماری ژنتیک در زوجها و خانوادههای آنها وجود ندارد. به همین دلیل
وقتی در یک فامیل سابقه بیماریهای ژنتیک هست، نیاز به بررسی و مشاوره بیشتری هست.
*************************
بهترین زمان بارداری بین ۲۰ تا ۳۰ سالگی
دکتر فرهود معتقد است بارداری بهموقع میتواند از بسیاری از اختلالات ژنتیک
جلوگیری کند. وی میگوید: بهترین زمان بارداری بین ۲۰ تا ۳۰ سالگی است. در بارداریهای
کمتر از ۲۰ سالگی احتمال بروز اختلالات ژنتیک بسیار زیاد است و در بارداریهای
بیشتر از ۳۰ سالگی احتمال خطر کمک کم بروز میکند. ولی انجام آزمایش و مشاوره
ژنتیک برای بارداری در هر سنی این محدودیتها را بسیار کمتر خواهد کرد.
اما تعداد کمی از سقطجنینها سابقه ژنتیک دارد و بیشتر مشکل در مسائل محیطی و
شرایط زندگی مادران است. آلودگی هوا، نوع خوراک، استفاده مکرر از فست فود ها و
ایجاد استرس میتواند نقش مهمی در سقطجنین داشته باشد.
***************************
سلامت با مصرف مکمل ها
در بحث تغذیه و نقش آن در درمان بیماریها نیز صاحبنظر است و مقالاتی در این
رابطه ارائه کرده است. دکتر فرهود درباره مصرف نکردن نوشابههای گازدار و مصرف
مکملها بهجای آن میگوید: خوراک و تغذیه مناسب بر روی بیماریهای ژنتیک و بروز آن
بسیار تأثیرگذار است. مصرف مکملهای غذایی و ویتامینها در یکفاز از زندگی کمک میکند
تا اختلالات و کمبودهای بدن را جبران کند. نوشابههای گازدار بزرگترین دشمن برای
سلامتی به شمار میآید که میشود مصرف مولتی ویتامین ها را جایگزین آنها کرد. مصرف
روزانه قرصهای کلسیم، روی، منیزیم و... البته تحت نظر پزشک میتواند از بسیاری از
بیماریها پیشگیری کند. در نظر داشته باشید مقدار ویتامین ث موجود در یک قرص بهمراتب
بیشتر از خود پرتقال است و از فرم اقتصادی و درمانی موردتوجه قرار میگیرد.همچنین
بر اساس نظر پزشک معالج، مصرف آنتیاکسیدانها می تواند عوارض زندگی شهر نشینی را
کاهش دهد. فراموش نکنید که با افزایش سن همزمان با به وجود آمدن برخی تغییرات در بدن،
نیاز به مواد مغذی دستخوش تغییراتی میشود. تغذیه مناسب در دوران سالمندی برای حفظ
توانایی ذهنی و جسمی و حفظ توانمندی بدن برای مقابله با بیماریهای مختلف ضرورت دارد.
مکمل ها فقط برای جوانان نیست. بیماریهای مزمن، بیاشتهایی، نداشتن دندان، مشکلات
گوارشی و سوء جذب، تداخلهای دارویی، تنهایی و ناتوانی در تهیه مواد غذایی، مشکلات
اقتصادی و زندگی در آسایشگاه، باعث میشود سالمندان با کمبودهای خاصی از مواد مغذی
مواجه باشند.