کاربرد روی در بدن انسان چیست؟
راندمان جذب (جذب نسبی) نمک روی توسط معده خالی از 40% تا 90% متغیر است. به نظر میرسد میزان جذب نسبی روی با غذا کمتر است. ترکیبات روی – هیستیدین، روی – متیونین وروی – سیستئین از سایر فرمهای مکمل روی، بهتر جذب میشوند. روی در تمام طول روده کوچک جذب میشود. به نظر میرسد عمده روی دریافت شده از ژژنوم جذب شود. جذب روی از خلال حاشیه مسواکی، هم با مکانیسم با واسطه سد قابل اشباع و هم با مکانیسم بی واسطه غیر قابل اشباع رخ میدهد. مکانیسم دقیق انتقال روی به داخل انتروسیتها همچنان ناشناخته است.
ناقلین روی در مدلهای حیوانی مشخص شدهاند. برای اینکه روی داخل انتروسیت، بتواند برای فرآیندهای وابسته به روی مورد استفاده قرار گیرد، باید به متالوتیونین متصل شده وداخل انتروسیت حفظ شده یا از خلال سلول عبور کند. انتقال روی از خلال غشای سروزی با واسطه ناقل و وابسته به انرژی است.
روی از طریق جریان وریدی به کبد انتقال مییابد. بخشی از روی توسط هپاتوسیتها برداشته شده، و باقیماندهی آن از طریق جریان خون سیستمیک به سلولهای مختلف بدن فرستاده میشود. در پلاسما، روی به صورت متصل به آلبومین (حدود 80%)، آلفا-2-ماکروگلوبولین (حدود 18%) و برخی پروتئینهای دیگر ترانسفرین و سرولوپلاسمین (حدود 2%) حمل میشود. راه اصلی دفع روی از طریق لوله گوارش است.
روی دفع شده در مدفوع شامل روی جذب نشده و روی مشتق از ترشحات صفرا، پانکراس و دستگاه گوارش و روی ناشی از پوسته ریزی سلولهای مخاطی است.
حتی کمبود مرزی روی یا اختلال در متابولیسم روی میتواند عوارض جانبی عمیقی روی سلامت داشته باشد. افرادی که در معرض خطر بیشتری برای این کمبودها و اختلالات هستند عبارتند از: نوزادان، کودکان، افراد سالمند و زنان باردار. به علت وجود شرایطی که فراهم زیستی روی را محدود میکند، حتی زمانی که دریافت روی کافی باشد نیز ممکن است جمعیت بزرگی دچار کمبود روی باشند.
بیماری و وضعیتهایی که با کمبود روی همراهند عبارتند از: الکسیم، سندرمهای سوء جذب، آکرودرماتیت انتروپاتیکا، بی اشتهایی عصبی، سوختگی حرارتی و تغذیه کامل وریدی (TPN) بدون مکمل یاری روی. مکمل روی ممکن است در برخی از وضعیتهای مذکور، در برخی وضعیتهای اختلال ایمنی، در برخی عوارض بارداری، در پیشگیری از برخی موارد نقایص لوله عصبی جنین، اسهال، الیگواسپرمی، تأخیر در بهبود زخم و برخی اختلالات شناختی کمک کننده باشد. همچنین ممکن است روی به حفاظت در برابر وضعیت التهابی کمک کند.
برخی ادعا میکنند روی اثرات حافظتی برای سیستم عصبی دارد و برخی نیز معتقدند در بعضی شرایط اثرات سمی برای اعصاب (نوروتوکسیک) دارد. برخی مطرح میکنند ممکن است روی در افسردگی مفید باشد و برخی دیگر پیشنهاد میکنند ممکن است روی به عنوان ماده ضد پیری به کار رود. نتایج مختلفی از کاربرد روی در پنومونی کودکان گزارش شده است.
ادعاهای منتشر شده وسیعی مبنی بر اثر بخشی روی در پیشگیری و بهبود علایم سرماخوردگی وجود دارد که توسط برخی مطالعات حمایت شده و توسط برخی مطالعات دیگر خیر. برخی مطالعات تجربی پیشنهاد کرده اند، روی ممکن است برخی اثرات ضد سرطانی داشته باشد. شواهد کمی موجود است که روی در دیابت مفید است. مصرف موضعی روی در درمان برخی مشکلات پوستی مفید است.
ادعای پیشگیری از طاسی یا برگرداندن آن توسط روی، به جز در برخی موارد مبتلا به کمبود شدید روی، معتبر نیست. روی تأثیری بر طاسی با الگوی تیپیک مردانه ندارد. روی ممکن است در افراد دچار کمبود روی اثرات مفیدی بر اختلال چشایی داشته باشد. شواهد در خصوص تأثیر روی بر پیشگیری از دژنراسیون وابسته به سنِ ماکولا، در حال پیشرفت است.
*********
منبع: سامانه مکمل شناسی
.......................
خبر مرتبط: مولفه های موثر بر رشد قدی
خبر مرتبط: نشانه های کمبود روی
خبر مرتبط: هشت نکته در مورد مکمل های روی یا زینک